Kalça Kireçlenmesi Nedir?
Osteoartrit veya halk arasında kullanılan ismiyle kireçlenme, özellikle ileri yaşlarda oldukça sık görülen bir sağlık problemidir. Dejeneratif eklem hastalığı ve artroz bu rahatsızlığa verilen diğer isimlerdir. Kireçlenme tipi eklem hastalığının sık görüldüğü eklemlerden birisi de kalça eklemidir.
Kireçlenme temelde bir kıkırdak hastalığıdır. Ancak ileri dönemlerde eklemin diğer yapıları da etkilenir ve sonuçta eklemde yetmezlik yani normal işlevini yapamama durumu gelişir. Kalça eklemi kireçlenmesi çeşitli nedenlerle bu eklemi oluşturan kemiklerin yüzeyini kaplayan kıkırdağın aşınması ve zamanla kemiklerin deforme olması olarak tanımlanabilir. Kalça eklemi vücutta ağırlık taşıyan eklemlerden birisi olması nedeniyle aşınma ve bozulmaya en sık uğrayan eklemlerdendir. Genelde 60 yaşın üzerinde görülse de, doğumsal kalça çıkığı, travmalar, artritler ve çocukluk çağı kalça kemiği hastalıkları gibi durumlarda daha erken yaşlarda ortaya çıkabilir.
Kalça Kireçlenmesinin Belirtileri Nelerdir?
Kalça kireçlenmesi diz kireçlenmesinden daha az görülmesine rağmen, hastaların hayatını daha çok zorlaştırıp yaşam kalitelerini daha fazla etkileyebilir. En önemli şikayet ağrıdır. Oturup kalkma, merdiven inip çıkma, arabaya inme binme, çorap giyme gibi günlük aktivitelerde ağrı ve güçlük yaşanması önemli belirtilerdir. Hastalık ilerledikçe daha basit aktivitelerde bile ağrı ve zorluk hissedilmeye başlanabilir. Daha da ilerleyen dönemlerde istirahat sırasında da ağrı hissedilebilir. Ağrının derecesi sabit değildir. Bazı aylarda veya günlerde daha fazla olabildiği gibi, ağrısız dönemler de yaşanabilir. Eklemin hareket yeteneğinin ileri derecede kısıtlandığı durumlarda yürüme güçlükleri ortaya çıkar.
Kalça Kireçlenmesi Tanısı Nasıl Konur?
Dikkatli bir fizik muayene ile kalça ağrısının nereden kaynaklandığı konusunda fikir sahibi olunabilir. Diğer bölgelerden yansıyan veya yayılan ağrıları ayırt etmek ve kalça ekleminin durumunu görüntülemek için genellikle röntgen filmi çektirilir. Bazı özel durumlarda ise ultrason, bilgisayarlı tomografi veya manyetik rezonans görüntüleme incelemeleri gerekebilir. Yine doktorun uygun görmesi halinde kan tahlili yapılması gerekebilir.
Kalça Kireçlenmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Tedavinin amacı ağrıyı gidermek, kireçlenmenin ilerlemesini yavaşlatmak ve hastanın yaşam kalitesini iyileştirmektir. Bu amaçla öncelikle hastaya göre uygun yaşam tarzı değişiklikleri önerilir. Kilo fazlası varsa verilmesi, uzun süre aynı pozisyonda kalmak ve oturmaktan kaçınılması, bacak bacak üstüne atarak oturulmaması, diz seviyesinden alçak sandalye veya koltukların tercih edilmemesi, gerekirse tuvalete klozet yükselticisi taktırılması, darbeleri azaltıcı, uygun tabanlı, topuksuz ve rahat ayakkabıların giyilmesi, ihtiyaç halinde baston kullanılması bu önlemlerden bazılarıdır.
Kas kuvvetini arttırmak ve eklem hareket açıklığını korumak için yapılacak egzersizler tedavinin önemli bir parçası olmalıdır. Yüzme ve yürüyüş gibi uygun sporlara devam edilmesi yararlı olacaktır.
Kalça kireçlenmesinde ağrının giderilmesi yanında, hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak amacıyla da bazı ilaç tedavilerinden yararlanılır. Fakat bu ilaçların mutlaka doktor tavsiyesiyle ve gözetiminde kullanılması gerekir.
Fizik tedavi uygulamaları kalça kireçlenmesi tedavisinde sık başvurulan tedavi seçeneklerindendir. Elektroterapi, ultrason, lazer, kısa dalga, yüzeyel sıcak uygulamaları, hilterapi en sık kullanılan fizik tedavi yöntemleridir. Su içi egzersizler ve kaplıca tedavisi de kalça kireçlenmesi tedavisinde etkili tedavi yöntemlerindendir.
Kalça eklemi içerisine yapılan ozon, hyaluronik asit, trombositten zengin plazma ve kortizon enjeksiyonları uygun durumlarda kullanılabilir.
Hastalığın ilerlediği durumlarda cerrahi tedavi yöntemlerine başvurulur. En sık uygulanan yöntem kalça protezi ameliyatlarıdır. Bu yöntemde deforme olmuş kalça eklemi yerine yapay bir kalça eklemi takılır. Kalça protezi ameliyatlarından sonra hastanın rehabilitasyonu yeniden normal hayata dönme bakımından çok önemlidir. Hastaya özel bir rehabilitasyon programı düzenlenir. Bu programda aşama aşama, yük verme, yürüme, merdiven inip çıkma eğitimleri verilir. Bu sırada germe, eklem hareket açıklığını arttırma ve kasları kuvvetlendirme amaçlı egzersizler yaptırılır. İhtiyaç durumunda fizik tedavi yöntemlerinden faydalanılır. Su içi egzersiz tedavileri bu dönemde uygulanabilecek etkili tedavi yöntemlerindendir.