BEL AĞRISI
Bel ağrısı çok sık görülmesi, önemli maddi kaynak, iş gücü ve zaman kaybına neden olması sebebiyle önemli bir sağlık sorunudur.
Yaşam boyu en az bir kez ciddi bel ağrısı geçirenlerin oranı %75-85’dir. Yetişkin popülasyonda birinci basamak hekimlerine en sık başvuru nedenidir.
Bel bölgesi vücudun ağırlık merkezidir ve hemen hemen yapılan tüm vücut hareketlerinden etkilenir. Dolayısıyla sürekli ve tekrarlayan zorlamalara maruz kalan bir bölgedir.
BEL AĞRISININ NEDENLERİ
Bel ağrısının nedenleri mekanik ve dejeneratif nedenler ve inflamatuvar (iltihabi) nedenler diye ikiye ayırmak mümkündür.
Mekanik ve dejeneratif nedenler
Tüm bel ağrılarının yaklaşık %95’ini oluştururlar. Mekanik nedenler; lumbalizasyon, sakralizasyon, lomber lordoz artışı, disk hernileri(fıtıkları), travma ve zayıf kaslara bağlı bel ağrıları gibi nedenlerdir.
Dejeneratif nedenler ise dokuların yaşlanmasına ve başka nedenlerle yapısının bozulmasına bağlı nedenler ile kireçlenmeleridir.
Mekanik ve dejeneratif nedenli bel ağrılarında; genel olarak, istirahatle azalan, hareketle artan, çoğu zaman sıcakla azalan, soğukla artan, pozisyona bağlı olarak artan veya azalan, sabahları kısa süreli tutukluk oluşturan ağrı görülür. Kan tahlillerinde bozulma olmaz.
Bel ağrılarının inflamatuvar (iltihabi) nedenleri
İnflamatuvar tabiri ile iltahaplı tutulumlar ifade edilmektedir. İltahaplı romatizmalar (Ankilozan Spondilit), infeksiyona bağlı nedenler (brusella, tüberküloz), kansere bağlı tutulumlar iltihabi nedenlerdendir.
İltihabi nedenlere bağlı bel ağrılarında ağrı istirahatle artar. Gece ağrı artar ve yataktan kalkıp hareketlenince ağrı azalır. Yarım saatten fazla süren sabah tutukluluğu olur. Sıcak uygulamalarında ağrı artar. Kan tahlillerinde iltihabı gösteren tetkiklerde (sedimantasyon, crp gibi) bozulmalar olur.
TEDAVİ NASIL YAPILIR
İlaç tedavisi ve istirahat
Dejeneratif ve mekanik bel ağrılarında akut dönemde Anti inflamatuar ilaçlar,kortizon kullanmak gerekebilir. Kronik dönemde basit ağrı kesiciler yeterli olabilir. Akut (yeni başlamış) bel ağrılarında birkaç günlük tam yatak istirahati yeterlidir. Hasta istirahat sonrası normal günlük hareketlerine zaman içinde yavaş yavaş geçmelidir.
Egzersiz ve Fizik Tedavi
Kasların güçlendirilmesi ve belli oranda esnekliğinin korunması bel omurlarımıza intikal eden yüklerin karşılanmasında son derece önemlidir. Bunların sağlanması bazı egzersizlerin yapılmasını gerektirir. Bu konuda unutulmaması gereken şey, her türlü egzersizin her hasta için uygun olmayabileceğidir.Hastalığın akut veya kronik olmasına, hastalığın şekline, hastanın fiziksel ve sosyal ihtiyaçlarına ve yaşına göre egzersizlerin şekli değişecektir. Yani egzersizler hastaya göre belirlenmelidir. Hastaya egzersizler hekimi tarafından verilmelidir.
Çeşitli fizik tedavi uygulamaları(yüzeyel ısıtıcılar, derin ısıtıcılar, analjezik akımlar, traksiyon yöntemleri) bel ağrılı hastalara uygulanabilir. Bu uygulamaların ağrı kesici, kas gevşetici, doku yenileyici ve tamir sürecini hızlandırıcı etkilerinden faydalanılır. Fizik tedavi uygulamalarının şekli ve süresi hastanın ve hastalığın özelliklerine göre reçete edilerek uygulanmalıdır.
BEL AĞRILARINDA CERRAHİ GEREKLİ MİDİR?
Bel ağrılı olgularda cerrahi tedavi çok sayıda sinir kökünün aynı anda etkilendiği ve mesaneye giden sinirlerinde etkilendiği ve tıpta kauda ekuina sendromu bilinen vakalarda ayağında veya bacağında ilerleyici güç kaybı olan olgularda gerekli bir tedavi yöntemidir. Sadece ağrıyı gidermek amacıyla yapılan ameliyatlarda durumun çok iyi değerlendirilmesi gerekir.
Bel ağrısından kurtulmak için çeşitli tamamlayıcı tıp tedavi yöntemlerinden de yararlanılabilir. Bunlar; akupunktur, spinal manipülasyon, mezo, PRP, proloterapive ozondur.
BEL SAĞLIĞININ KORUNMASI İÇİN UYGULANMASI GEREKEN KURALLAR
- Bakılan kişi, cisim ve objeye vücut cephesi tam olarak dönülmelidir.
- Uzun süre aynı pozisyonda kalınmamalıdır. Oturma ve ayakta kalma süresinin 45 dakikayı geçmemelidir.
- Oturulduğunda beli destekleyen yastık kullanılmalıdır.
- Yerde yapılan işlerde çömelerek işlerin yapılmasına dikkat edilmelidir.
- Bel bölgesi terli kalmaktan, soğuktan korunmalıdır
- Yatmak için ortopedik yatak kullanılmalıdır.
- Yan pozisyonda öne doğru bükülerek bacaklar karına doğru çekip yatmak en uygun pozisyondur.